Prawnik radzi

Odszkodowanie za błąd medyczny

Aby omówić zagadnienie odszkodowań za błędy medyczne, należy pochylić się najpierw nad samym zagadnieniem błędu medycznego. Niestety, pojęcie to do tej pory nie zostało w żaden sposób zdefiniowane przez ustawodawcę.

W jednym z wyroków Sądu Najwyższego definiowany jest jako czynność (zaniechanie) lekarza w zakresie diagnozy i terapii, czynność niezgodna z nauką medycyny w zakresie dla lekarza dostępnym. Jest to jednak jedynie pomocnicza definicja, która ze względu na swoją ogólnikowość nie pozwoli nam na dogłębne poznanie zagadnienia.

Szerszą definicję błędu medycznego przedstawia Agnieszka Liszewska: błąd w sztuce medycznej oznacza naruszenie przez lekarza (świadomego tego, że podejmuje czynność medyczną) obowiązujących go w konkretnym wypadku, wypracowanych na gruncie nauki i praktyki reguł postępowania zawodowego wobec dóbr prawnych w postaci życia i zdrowia człowieka, które na gruncie prawa stanowi podstawę dla stwierdzenia naruszenia obowiązku ostrożności.

Na zaistnienie błędu medycznego składają się więc następujące elementy: postępowanie niezgodne z powszechnie uznanym stanem wiedzy medycznej, wina nieumyślna (tzw. lekkomyślność lub niedbalstwo), wystąpienie szkody, związek przyczynowy między popełnionym błędem a ujemnym skutkiem postępowania leczniczego w postaci śmierci pacjenta, uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia.

W doktrynie wyróżnia się 5 rodzajów błędów medycznych:

1. Błąd organizacyjny, błąd diagnostyczny, błąd terapeutyczny, błąd techniczny oraz błąd rokowania.
2. Błąd diagnostyczny polega na wystawieniu błędnej diagnozy stanu zdrowia pacjenta i może przybrać jedną z trzech form: wykrycie choroby innej niż ta, na którą pacjent cierpi w rzeczywistości, wykrycie schorzenia, mimo iż w rzeczywistości pacjent jest zdrowy lub stwierdzenie, że pacjent jest zdrowy podczas gdy w rzeczywistości cierpi na jakieś schorzenie.
3. Błąd terapeutyczny jest błędem dość blisko związanym z błędem diagnostycznym, polegać on może m.in. na dobraniu nieodpowiednich leków lub źle przeprowadzonej operacji, które to przypadki często są następstwami błędu w diagnostyce.
4. Błąd techniczny polega natomiast na popełnieniu przez lekarza błędu w czasie przeprowadzania zabiegu lub operacji, skutkującego utratą zdrowia lub życia pacjenta.
5. Błędem organizacyjnym określa się zorganizowanie pomocy medycznej, która poprzez niesprawne funkcjonowanie ujemnie wpływa na stan zdrowia i życie pacjentów.

Ostatni z błędów to błąd rokowania, polegać może na złym prognozowaniu zdrowia leczonego pacjenta. Mówić o nim możemy jedynie w momencie, w którym powstaną realne szkody w sferze funkcjonowania pokrzywdzonego.

Osobie poszkodowanej w wyniku błędu medycznego, na podstawie kodeksu cywilnego przysługują różne rodzaje roszczeń.

Odszkodowanie, które ma na celu pokrycie wszelkich strat finansowych, jakie poniósł pacjent w wyniku błędu medycznego, zadośćuczynienie, mające na celu rekompensatę krzywd powstałych w wyniku błędu medycznego oraz powstałych w związku z nim dolegliwości i urazów zarówno fizycznych jak i psychicznych.

Renta natomiast jest świadczeniem regularnym, które przyznawane jest przez sąd w przypadku, gdy poszkodowany utracił częściową bądź całkowitą zdolność do pracy lub kiedy wzrosły jego wydatki, związane z umożliwieniem mu normalnego funkcjonowania.

Zakres, jaki obejmują powyższe świadczenia, jest naprawdę szeroki; poszkodowany może bowiem ubiegać się nie tylko o zwrot kosztów poniesionych na rehabilitację, dodatkowe lekarstwa, ale również zarobki, utracone z powodu przedłużającej się rekonwalescencji.

Aby przedsięwziąć kroki w celu uzyskania odszkodowania, należy wnikliwie przeanalizować każdy przypadek, zbadać wszelką dokumentację medyczną (zdjęcia RTG, przebieg choroby, wyniki badań, zestawienie podawanych leków, opinie lekarskie itp.)

Należy przy tym pamiętać, że wydanie pacjentowi kopii dokumentacji medycznej należy do obowiązków każdej placówki leczniczej.

Następnie niezbędną czynnością jest ustalenie osoby, która dopuściła się zawinionego działania lub zaniechania, czyli przypisanie winy odpowiedniemu lekarzowi bądź innemu członkowi personelu medycznego.

Kolejny etap to etap, w którym należy sformułować roszczenia pieniężne. Niezbędne są tutaj paragony i faktury za leki, dojazdy, zabiegi, dodatkowe badania itp.; które mogą być dowodami w sprawie i pomogą w określeniu wysokości odszkodowania. Po zebraniu wszelkiej dostępnej dokumentacji medycznej oraz ustaleniu stanu faktycznego nadchodzi moment, w którym należy przedstawić swoje roszczenia drugiej stronie.

W takiej sytuacji warto zacząć od zaproponowania ugody, która często jest rozwiązaniem lepszym dla obu stron, aniżeli wdawanie się w długo trwające postępowanie sądowe.

W przypadku, kiedy strony nie dojdą do porozumienia, niezbędne jest przygotowanie pozwu, który następnie trafia do sądu.
Należy tu pamiętać o terminie przedawnienia się roszczenia o odszkodowanie. Co do zasady wynosi on 3 lata od dnia, kiedy poszkodowany dowiedział się o szkodzie i osobie, która zobowiązana jest do jej naprawienia. Wszelkie roszczenia przedawniają się jednak po upływie dziesięciu lat od dnia zdarzenia.

Uzyskiwanie odszkodowania na błędy medyczne nie jest prostym zadaniem, a piętrzące się trudności mogą bardzo łatwo zniechęcić. Nie warto jednak rezygnować z tego, co się nam należy i przed rozpoczęciem starań o przyznanie odszkodowania warto skonsultować się z doświadczonym prawnikiem, mogącym udzielić cennych wskazówek.